Κερατόκωνος
Κερατοειδής είναι το διαφανές τμήμα, το «τζαμάκι» του ματιού. Ο κερατοειδής είναι διαφανής και σφαιρικός. Υπάρχει μία πάθηση όπου ο κερατοειδής, αντί να είναι σφαιρικός, μοιάζει με χωνί, με κώνο, εξού και η ονομασία «κερατόκωνος» ή «κερατειδόκωνος».
Είναι μια πάθηση κληρονομική, που ξεκινάει στις ηλικίες από 12 μέχρι 19. Ο κερατοειδής, αρχίζει να λεπταίνει και να αλλάζει σχήμα, να γίνεται πιο κωνικός. Έτσι, ο ασθενής, αρχίζει να παραπονείται για συχνή μείωση της όρασής του και να αλλάζει συχνά γυαλιά, γιατί αυξάνει ο αστιγματισμός και η μυωπία. Η πτώση της όρασης είναι χειρότερη το βράδυ, γιατί στο σκοτάδι ανοίγει περισσότερο και η κόρη του ματιού και το μάτι δέχεται περισσότερες παραθλάσεις.
Παλαιότερα πιστεύαμε ότι ο κερατόκωνος σταθεροποιείται στην ηλικία των 30-34, αλλά τα νέα μηχανήματα στην οφθαλμολογία, απέδειξαν – εδώ και αρκετά χρόνια- ότι επιδείνωση μπορεί να συμβεί και πολύ αργότερα.
Θεραπεία κερατόκωνου
Ουσιαστικά, μία είναι η πλήρης θεραπεία του κερατόκωνου: Η μεταμόσχευση κερατοειδούς. Δηλαδή, η αντικατάσταση του κωνικού κερατοειδή με άλλο. Μπορεί αυτό σε κάποιους να ακούγεται … τρομακτικό, αλλά η μεταμόσχευση κερατοειδούς είναι σήμερα μια επέμβαση ρουτίνας, που διαρκεί μόλις 40-60 λεπτά, μπορεί να γίνει με τοπική ή με γενική αναισθησία και ο ασθενής επιστρέφει στο σπίτι του σε μερικές ώρες. Το ποσοστό δε επιτυχίας πλησιάζει το 99%.
Τα μοσχεύματα προμηθεύουν οι «τράπεζες οφθαλμών» όπου γίνεται η λήψη και η επεξεργασία τους. Από τις γνωστές τράπεζες παγκοσμίως είναι η «ένωση τραπεζών οφθαλμού Αμερικής» (EYE BANK ASSOCIATION OF AMERICA).
Διασύνδεση κερατοειδούς – CORNEA CROSS LINKING (παλαιότερα, διασύνδεση κολλαγόνου – collagen cross linking)
Από το 2003, στο Πανεπιστήμιο της Δρέσδης, άρχισε να εφαρμόζεται μία θεραπεία, που σκοπό έχει να μην επιτρέπει στον κερατοειδή να λεπταίνει και επομένως να αλλάζει το σχήμα του. Σκληραίνει δηλαδή τον κερατοειδή. Αυτό επιτυγχάνεται με το συνδυασμό μιας φωτοευαίσθητης ουσίας και υπεριώδους φωτός (όχι laser) που ενδυναμώνουν τους δεσμούς του σκελετικού ιστού του κερατοειδή. Μάλιστα, εδώ και κάποια χρόνια και όχι σε όλες τις περιπτώσεις, η θεραπεία αυτή συνδυάζεται με excimer laser, είτε με τη μορφή της μεθόδου PRK, είτε με την μορφή της μεθόδου LASIK (Lasik extra – Athens protocol), είτε με άλλη μορφή, ανάλογα με την περίπτωση. Έτσι, εκτός από την σταθεροποίηση, επιτυγχάνεται ταυτόχρονα και εξομάλυνση του κωνικού τμήματος του κερατοειδή, με αποτέλεσμα να μειώνεται μέρος της μυωπίας ή και του αστιγματισμού που οφείλονται στον κερατόκωνο.
Μπορεί να γίνει σε όλες τις περιπτώσεις κερατόκωνου;
Όχι. Αν ο κερατοειδής έχει λεπτύνει πάρα πολύ, κάτω από 400 μικρά (με το τυπικό πρωτόκολλο) απαγορεύεται η χρήση της μεθόδου και εναλλακτικά ο ασθενής θα πρέπει να σκεφθεί τη λύση της μεταμόσχευσης κερατοειδούς. Δεν εφαρμόζεται επίσης και σε κάποιες περιπτώσεις έντονης ουλοποίησης ή ιστορικού αργής επούλωσης, έντονης ξηροφθαλμίας κ.α.
Πως γίνεται η διασύνδεση;
Η απλή διασύνδεση διαρκεί λεπτά της ώρας μέχρι το πολύ μία ώρα και είναι εντελώς ανώδυνη. Ο ασθενής είναι ξαπλωμένος, ενσταλάζονται ανά μερικά λεπτά κάποιος σταγόνες (ριβοφλαβίνη, που ανήκει στο σύμπλεγμα βιταμίνης Β2). Μετά από κάποια λεπτά -ανάλογα με τη μέθοδο και την περίπτωση- εφαρμόζεται ταυτόχρονη θεραπεία με υπεριώδες φως. Ο συνδυασμός αυτός, επιφέρει σκλήρυνση στη δομή του κερατοειδή. Μετά, τοποθετείται ένας ειδικός θεραπευτικός φακός επαφής, συνήθως για διάστημα μερικών ημερών.
Μπορούν να γίνουν τα δύο μάτια ταυτόχρονα;
Συνήθως γίνεται ένα-ένα μάτι. Σπάνια εφαρμόζεται η θεραπεία και στα δύο μάτια ταυτόχρονα, σε πολύ προχωρημένες περιπτώσεις.
Σκληρικοί φακοί επαφής
Οι σκληρικοί φακοί επαφής, είναι ένα είδος φακών επαφής με χαρακτηριστική μεγάλη διάμετρο και εφαρμογή. Ονομάζονται σκληρικοί επειδή τα άκρα τους ακουμπούν στο λευκό τμήμα του ματιού, που ονομάζεται σκληρός χιτώνας. Κατασκευάζονται από ειδικό αεροδιαπερατό υλικό που επιτρέπει την οξυγόνωση του οφθαλμού, ενώ ταυτόχρονα προστατεύει τον κερατοειδή. Κατά την εφαρμογή τους, το εσωτερικό των φακών γεμίζεται με φυσιολογικό ορό, και τοποθετείται στον οφθαλμό. Η ποσότητα του υγρού που υπάρχει ανάμεσα από την επιφάνεια του φακού και του οφθαλμού, διασφαλίζει προστασία και ενυδάτωση του κερατοειδή, καθώς και την καλύτερη δυνατή ποιότητα όρασης.
Οι φακοί αυτοί είναι κατάλληλοι για όσους έχουν προβλήματα με το πρόσθιο τμήμα του ματιού, τον κερατοειδή. Είναι ιδανικοί σε περιπτώσεις κερατόκωνου, κερατοειδή ανώμαλης επιφάνειας, μεταμόσχευσης κερατοειδούς, κερατοειδικού έλκους, ακόμα και ξηροφθαλμίας.
Εφαρμογή φακών επαφής
Για να γίνει η επιλογή του κατάλληλου σκληρικού φακού επαφής, θα πρέπει να προηγηθούν κάποιες απαραίτητες μετρήσεις των ανατομικών στοιχείων του οφθαλμού, αλλά και της όρασής σας.
Κατά τη διάρκεια της πρώτης εφαρμογής, θα χρειαστεί να παραμείνετε περίπου 1,5 με 2 ώρες στο ιατρείο, ώστε να ολοκληρωθεί ο κύκλος των εξετάσεων.